Is een bestaand parkeertekort relevant bij de verklaring van geen bedenkingen?

In haar uitspraak d.d. 2 januari 2019 bevestigt de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State dat een gemeenteraad bij zijn besluit om al dan niet een verklaring van geen bedenkingen (vvgb) te verlenen alle planologisch relevante omstandigheden dient te betrekken. In dit geval betekent dat een bestaand tekort aan parkeerplaatsen diende te worden meegewogen in de beoordeling van de raad. Wat was er aan de hand?

Het college van B&W van Alkmaar heeft geweigerd een omgevingsvergunning voor de realisatie van 56 appartementen te verlenen aan Timpaan Vastgoed (Timpaan), omdat hiervoor geen vvgb werd verkregen van de gemeenteraad. De gemeenteraad stelde dat het bouwplan in strijd was met een goede ruimtelijke ordening, omdat het zou leiden tot een verslechtering van de parkeersituatie in het projectgebied en de omliggende wijk. Nu er ter plaatse al een bestaand parkeertekort bestond, heeft de gemeenteraad besloten de gevraagde vvgb te weigeren.

Timpaan heeft tegen deze weigering beroep ingesteld bij de rechtbank Noord-Holland. De rechtbank oordeelde in haar uitspraak d.d. 22 februari 2018 dat de gemeenteraad zich niet in redelijkheid op het standpunt heeft kunnen stellen dat het bouwplan in strijd is met een goede ruimtelijke ordening vanwege de parkeerbehoefte. De verklaring van geen bedenkingen is ten onrechte om deze reden geweigerd. De rechtbank vernietigt om die reden het bestreden besluit en geeft opdracht aan het college om de aanvraag opnieuw voor te leggen aan de gemeenteraad die bij het besluit al dan niet een verklaring van geen bedenkingen af te geven beleidsvrijheid heeft.

In voorliggende uitspraak van de Afdeling heeft een aantal omwonenden hoger beroep ingesteld tegen de uitspraak van de rechtbank en heeft Timpaan incidenteel hoger beroep ingesteld. Aan de orde zijn 2 vragen:

1. voorziet het project in voldoende parkeergelegenheid om in de eigen parkeerbehoefte te kunnen voorzien; en
2. mag de gemeenteraad bij de beoordeling of hij een vvgb wil afgeven een bestaand tekort aan parkeerplaatsen betrekken.

In de uitspraak van de Afdeling komt vast te staan dat er in het project van Timpaan wordt voorzien in voldoende parkeerplaatsen. Met andere woorden, de beoogde ontwikkeling zal niet leiden tot een toename van het parkeertekort.

Vaststaat voorts dat ter plaatse van de beoogde ontwikkeling wel sprake is van een bestaand parkeertekort. Het is vaste rechtspraak dat hiermee géén rekening wordt gehouden bij de beoordeling of een project an sich in voldoende parkeerplaatsen voorziet. Bij de beoordeling van de raad of hij een vvgb wil afgeven, dienen evenwel in het kader van een goede ruimtelijke ordening álle ruimtelijk relevante aspecten te worden meegewogen. Een bestaande parkeertekort is één van die aspecten. De gemeenteraad heeft zich hier aldus terecht rekenschap van gegeven.

In onderhavige casus heeft de gemeenteraad van Alkmaar aan zijn weigering tot verlening van de vvgb ten grondslag gelegd dat er al een bestaand tekort aan parkeerplaatsen was en dat dit tekort als gevolg van het project zou toenemen. Die redenering bleek onjuist. Immers, vast stond dat het tekort niet verder zou oplopen. Bovendien overweegt de Afdeling dat Timpaan niet verantwoordelijk kan worden gehouden om het bestaande parkeertekort van de kantoren in de directe omgeving op te lossen. Om die reden komt de Afdeling tot het oordeel dat de gemeenteraad ten onrechte heeft geweigerd de vvgb te verlenen en het college om die reden ook ten onrechte heeft geweigerd om de omgevingsvergunning te verlenen bij gebreke van de deze vvgb. De uitspraak van de rechtbank Noord – Holland laat de Afdeling om die reden in stand.

De uitspraak van de Afdeling heeft tot gevolg dat het college van B&W van Alkmaar de gevraagde omgevingsvergunning opnieuw zal moeten voorleggen aan de gemeenteraad met het verzoek om een vvgb af te geven. Zoals de rechtbank al overwoog heeft de gemeenteraad in dit kader beleidsvrijheid. Dit betekent dat het geen gegeven is dat de vvgb nu wel zal worden verleend. De gemeenteraad kan bij zijn besluit blijven om de vvgb te weigeren, maar dient dit dan deugdelijk te motiveren.

Voor de praktijk is het de vraag of een bestaand parkeertekort nu over de band van de vvgb alsnog een obstakel kan vormen bij beoogde ontwikkelingen. Weliswaar mag een gemeenteraad zich rekenschap geven van een dergelijk tekort bij de beoordeling of er een vvgb wordt afgegeven, maar de Afdeling overweegt gelijktijdig dat de aanvrager niet verantwoordelijk kan worden gehouden voor een tekort bij anderen in de directe omgeving. Vooralsnog lijkt de soep niet zo heet te worden gegeten en zal een vvgb niet met recht kunnen worden geweigerd, als door de gevraagde ontwikkeling zelf het bestaande parkeertekort niet oploopt.

Leonie Muetstege, januari 2019