De Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen (‘de Wkb’) is op 1 januari 2024 ingevoerd om de kwaliteit van gebouwen te verbeteren en het toezicht op de bouw te verstevigen. Deze blog is in inleiding in onze blogreeks over deze nieuwe wet.
De Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (‘de Wkb’) is ruim een jaar geleden, op 1 januari 2024, in werking getreden. Deze nieuwe wet is bedoeld om de bouwkwaliteit te verbeteren. In deze blogserie nemen wij u mee in de veranderingen die deze nieuwe wet meebrengt. Op 2 april a.s. organiseren wij een Speedcollege over dit onderwerp voor relaties van ons kantoor en andere geïnteresseerden, waarin wij deze veranderingen nader toelichten. Ook zal onze gastspreker, Jacques van der Krogt, kwaliteitsborger bij Woningborg Toetsing en Toezicht, zijn ervaringen uit de praktijk delen.
De Wkb is ingevoerd als onderdeel van de Omgevingswet, om de kwaliteit van gebouwen te verbeteren en het toezicht op de bouw te versterken. Gebouwen moeten voldoen aan diversen eisen, zoals bijvoorbeeld eisen in verband met brandveiligheid en energiezuinigheid. De Wkb beoogt ervoor te zorgen dat bouwbedrijven zich beter aan de regels houden. Dit door te verlangen dat onafhankelijke kwaliteitsborgers worden ingeschakeld die tijdens het ontwerp en de bouw controleren of aan de ter zake geldende eisen wordt voldaan. Het doel van de Wkb is dan ook om bouwfouten en faalkosten te verminderen. Daarnaast wordt de aansprakelijkheid van aannemers uitgebreid; zij blijven verantwoordelijk voor gebreken, zelfs als deze pas na oplevering worden ontdekt.
De Wkb verandert bovendien de rol van gemeenten in het bouwproces. De toetsing van bouwplannen vooraf door middel van het verlenen van een vergunning wordt vervangen door een meldingsplicht en praktijkgerichte controles door onafhankelijke partijen. Gemeenten kunnen echter nog steeds ingrijpen, bijvoorbeeld door een bouwproject stil te leggen bij ernstige problemen.
Dit nieuwe stelsel wordt gefaseerd ingevoerd, te beginnen met eenvoudige bouwwerken zoals eengezinswoningen en kleine bedrijfspanden (vallend onder gevolgklasse 1). De Wkb is voor bouwwerken vallend onder gevolgklasse 1 per 1 januari 2024 in werking getreden. Later worden ook gevolgklassen 2 en 3 onder het kwaliteitsborgingsysteem van de Wkb gebracht. Dit geeft betrokken partijen de mogelijkheid om ervaring op te doen met het nieuwe systeem. Het stelsel wordt naar verwachting op zijn vroegst per in 2029 verder uitgebreid met gevolgklasse 2 en mogelijk ook voor verbouwingen. Het was de bedoeling om verbouwingen reeds onder de werking van het kwaliteitsborgingsysteem van de Wkb te hebben gebracht, maar dit is opnieuw – tot nader order – uitgesteld. De minister besloot in haar brief van 10 december 2024 verbouwingen voorlopig niet onder het stelsel te brengen in afwachting van zodanige aanpassingen voor deze bouwwerkzaamheden, dat de kosten voor de opdrachtgever naar een acceptabel niveau kunnen worden verlaagd.
De nieuwe wet heeft een tweeledige structuur die zowel publiekrechtelijke als privaatrechtelijke aspecten omvat.
Enerzijds regelt de Wkb of er een omgevingsvergunning voor de bouwactiviteit moet worden aangevraagd, of dat volstaan kan worden met een melding aan de gemeente. Anderzijds heeft de Wkb ook een aantal privaatrechtelijke wijzigingen doorgevoerd in titel 12 van het Burgerlijk Wetboek (BW) voor de realisatie van bouwwerken.
Het onderscheid tussen het publiekrechtelijke en privaatrechtelijke deel van de Wkb is cruciaal voor een goed begrip van de wet. Het publiekrechtelijke deel van de Wkb is (vooralsnog) namelijk enkel van toepassing op bouwwerken die onder gevolgklasse 1 vallen. Het privaatrechtelijke deel van de Wkb is echter breder van toepassing en geldt in beginsel voor alle aannemingsovereenkomsten strekkende tot de realisatie van bouwwerken die zijn gesloten op of na 1 januari 2024.
Op zowel het publiekrechtelijke deel als het privaatrechtelijke deel van de Wkb zal in deze blogreeks nader worden ingegaan.
Heeft u naar aanleiding van deze blog of over dit onderwerp nog vragen? Neem dan contact op met mr. Cindy Koppens via c.koppens@vastgoed-advocaten.nl.
In aanloop naar ons Speedcollege ‘Wet kwaliteitsborging voor het bouwen’ dat op 2 april 2025 plaatsvindt, verzorgt Weebers Vastgoed Advocaten een blogreeks over de wijzigingen die de Wkb meebrengt en de eerste ervaringen in de praktijk. Het Speedcollege start om 15.30 uur in het Philips Museum te Eindhoven. Aanmelden kan nog vóór 25 maart 2025 per e-mail: sc@vastgoed-advocaten.nl
Onze advocaten hebben ruime ervaring in het adviseren en procederen binnen alle aspecten van het vastgoed. Wij kennen de belangen en uitdagingen van onze cliënten als geen ander. Ons team en ons kantoor staan voor u klaar.
